Eerste test / Ferrari SF90 Stradale (2020)

Wat is dit?

De SF90 Stradale is het nieuwe topmodel van het Ferrari-gamma. De centraal achterin gemonteerde V8-biturbo krijgt de hulp van liefst drie elektromotoren, waardoor de plug-inhybride aandrijflijn met een systeemvermogen van 1.000 pk kan pronken. In puur elektrische eDrive-modus houdt deze supercar het enkel bij voorwielaandrijving, rijdt hij een topsnelheid van 135 km/u en haalt hij een rijbereik van 25 kilometer.

Wat moet je nog weten over de Ferrari SF90 Stradale?

• Vernieuwde V8-biturbo krijgt cilinderinhoud van 4 liter
• Introductie van nieuwe versnellingsbak met acht verhoudingen
• E-4WD met voorwielaangedreven eDrive-stand
• CO2-uitstoot van 154 gram/km (WLTP)
• Lithium-ionbatterij van 8 kWh (opladen vraagt 2 uur)
• Nieuw stuurwiel verliest klassieke manettino-schakelaar
• Optioneel Assetto Fiorano-circuitpakket

De concurrentie

Aston Martin heeft de Valkyrie en Mercedes de One, maar dat zijn hybride hypercars die een beperkte oplage combineren met een torenhoge prijs. Dan komt de filosofie achter de SF90 Stradale dichter in de buurt van een Lamborghini Aventador, maar die draagt dan weer een atmosferische V12 tussen de achterwielen. Conceptueel leunt deze Ferrari het dichtst aan bij een Porsche 918 Spyder, maar die is intussen uit het aanbod verdwenen.

Testomstandigheden

We vetrokken vanuit het Ferrari-hoofdkwartier in Maranello en doken de heuvels in. Het parcours was 250 kilometer lang en kronkelde van de ene bocht naar de volgende haarspeld. Nu zijn de wegen er smal en heeft het asfalt dringend een opknapbeurt nodig. Eindigen deden we in Fiorano; op het testcircuit van Ferrari konden we gedurende enkele ronden de teugels vieren en het volle potentieel van de SF90 Stradale aanspreken.

Specificaties testvoertuig

• Kleur: Rosso Corsa
• Banden: Michelin Cup 2, 255/35 R20- voor en 315/30 R20 achteraan

Leuke weetjes

• De SF90 Stradale rondt het Ferrari-testcircuit van Fiorano in 1.19,000 en blijft de LaFerrari bijna een seconde voor. Dat is 65 meter.
• SF staat voor Scuderia Ferrari en 90 voor het aantal jaren dat de racedivisie intussen bestaat. De benaming werd in 2019 gebruikt voor de F1-wagen waarmee Charles Leclerc 6 poles en 2 GP-zeges verzamelde.

Is de SF90 Stradale dan de opvolger van super-Ferrari's zoals de F50, de Enzo en de LaFerrari?

Neen. Ferrari omschrijft de SF90 Stradale wel als de volgende supercar, maar in tegenstelling tot de LaFerrari gaat het niet om een speciale reeks met een gelimiteerde productie en een torenhoog prijskaartje. Akkoord, 430.000 euro is geen soldenprijsje. Voeg enkele opties toe en je bent gauw een half miljoen euro kwijt. Toch kost de SF90 Stradale nauwelijks een derde van wat Maranello destijds voor de LaFerrari vroeg.

Maranello heeft dan ook een ander publiek voor ogen. De SF90 Stradale is een supercar voor de trouwe Ferrarista’s die niet tot de inner circle behoren en dus naast een uitnodiging grijpen om een Enzo, een LaFerrari of een SP2 Monza te bestellen. Maar die wel een stapje verder willen gaan dan de 488 Pista of de F12 tdf die ze in hun garage hebben staan.

Eigenlijk kan je de SF90 Stradale als de spirituele opvolger van de Testarossa zien. Dat was de laatste van zijn soort, een model dat geen directe opvolger kreeg na de 512 TR gedoopte facelift. Ferrari introduceerde immers de 456, een GT die zijn motor voorin droeg en de basis legde voor de V12-lijn die intussen tot de 812 Superfast leidde.

Is de SF90 Stradale niet eerder de topversie van de modelreeks met centraal gemonteerde V8, dus van de F8 Tributo en zijn voorgangers?

Toch niet. De opvolger van de F8 Tributo zal immers over een V6 beschikken en die bloedlijn verderzetten. Technisch zijn er wel een heleboel overeenkomsten tussen de SF90 Stradale en de F8 Tributo, want zowel het onderstel als de biturbomotor hebben dezelfde basis. Al heeft Ferrari zoveel wijzigingen doorgevoerd, dat je wel degelijk van een nieuw chassis en een nieuwe krachtbron mag spreken.

Geen uit koolstofvezel opgetrokken monocoque, zoals McLaren al een tijdje gebruikt. Ferrari zegent de SF90 Stradale met een multimaterialenframe dat een heleboel aluminium mixt met verstevigingselementen uit carbon. De ophanging is vergelijkbaar met die van de F8 Tributo, maar de hybride aandrijflijn vraagt om een specifieke geometrie met een aangepaste set-up.

De V8-biturbo van de F8 Tributo krijgt een grotere boring, waardoor de cilinderinhoud groeit van 3,9 naar 4 liter. Ferrari heeft het injectiesysteem helemaal vernieuwd en de verbranding verder geoptimaliseerd, waardoor het drukgevoede blok naast lichter (-25 kg) en krachtiger (+ 60 pk) ook efficiënter wordt. Het zwaartepunt van de aandrijflijn ligt bovendien 15 millimeter lager, vergelijkbaar met de GTE-racewagen van de Italiaanse paardenfokker.

Maar die V8 krijgt nu de hulp van een elektromotor…

Van niet een, niet twee, maar drie elektromotoren zelfs. Vooraan zitten er twee, elk 85 kW sterk en gebundeld in de module RAC-E (die de torque vectoring regelt). In eDrive-modus nemen ze aandrijving voor hun rekening, waardoor de SF90 een voorwielaangedreven Ferrari wordt. Dat tot een snelheid van 135 km/u en over een afstand van ongeveer 25 kilometer. Maar ze zorgen er vooral voor dat de Stradale vroeger op het gas kan en sneller accelereert. Boven de 210 km/u koppelen de elektromotoren zich automatisch los.

De derde elektromotor legt Ferrari tussen de motor en de versnellingsbak. Die fungeert als generator en moet er vooral voor zorgen dat het 8 kWh sterke batterijpakket voortdurend bijgeladen wordt tijdens het rijden. Met succes, want tijdens onze testrit kwam de SF90 Stradale nooit zonder stroom te zitten. Om het effect van de remenergierecuperatie op het pedaalgevoel uit te schakelen, maakt de plug-inhybride supercar gebruikt van brake-by-wire.

Die versnellingsbak is ook volledig nieuw. Het blijft een robotbak met dubbele koppeling, maar de transmissie telt nu 8 verhoudingen. Ferrari zegt dat de DCT naast lichter en compacter ook zuiniger werd. En zo mogelijk nog sneller, nog eens 30 milliseconden sneller dan bij de F8 Tributo. Er is geen achteruit meer, parkeren doe je op elektrokracht. Ook als je de batterijen volledig leeggereden hebt, want dan gaat die derde elektromotor stroom opwekken via de V8-biturbo.

Kan die plug-inhybride aandrijflijn overtuigen?

Aan power geen gebrek, want de Ferrari SF90 Stradale ontwikkelt een piekvermogen van 1.000 pk. De sprint van 0 naar 100 km/u vraagt slechts 2,5 seconden en die van 0 naar 200 km/u is in 6,7 seconden gepiept. De topsnelheid bedraagt 350 km/u. Daar staat een CO2-uitstoot van amper 154 gram per kilometer tegenover.

De lithium-ionbatterijen hebben een capaciteit van 8 kWh en hebben een 2-tal uur nodig om zich weer volledig op te laden. De cellen zijn twee keer zo zwaar dan de exemplaren die de Scuderia Ferrari gebruikt in de Formule 1, maar ze zijn wel 8 keer zo krachtig. Het accupakket van de SF90 Stradale zou zeker 10 jaar moeten meegaan zonder krachtverlies.

Via de eManettino selecteer je de gewenste rijmodus. Ferrari biedt vier settings aan: naast de volledig elektrische eDrive heb je ook een automatische Hybrid-stand, maar de SF90 komt pas tot leven in Sport en Qualifying. Elke setting komt met specifieke strategieën die de batterijen zo efficiënt mogelijk gebruiken. De overgang van elektrische naar hybride modus komt met een schokje, verder is het vooral aangenaam om geruisloos door de dorpjes te glijden en het beest daarna weer te wekken.

Hoe zit dat nu met die Manettino?

De heerlijke schakelaar is niet meer. Op de linkerkant van het stuur vind je de eManettino, waarmee je de rijmodi selecteert. Aan de rechterkant vind je nog een ouderwetse draaiknop, die de rijdynamiek stuurt en de Bumpy-stand voor slecht wegdek activeert. Best mooi gedaan, maar het is niet hetzelfde.

Op dat herwerkte stuur vind je ook een trackpad, waarmee je door de verschillende menu’s van het gloednieuwe HMI navigeert. Zoek niet naar een analoge toerenteller, de Ferrari SF90 heeft een volledig digitaal instrumentarium dat alle multimediafuncties bundelt op een gebogen display van 16 inch. Via het commando “Ciao Ferrari” kan je ook in dialoog gaan met de Stradale. Of hij ook wil luisteren, is iets gans anders…

De cockpit oogt geweldig, juist jammer dat we niet voldoende hoofdruimte overhielden wanneer we onze helm opzetten. Het koetswerk overtuigt minder snel. Het lijnenspel mist wat coherentie; de scherpe frontsectie wringt een beetje met de gladdere achterpartij. En waar zijn de ronde, zo typische Ferrari-achterlichtblokken naartoe? Aerodynamisch zit alles snor, bij 250 km/u ontwikkelt de SF90 Stradale een neerwaartse druk van 350 kilogram.

Hoe goed is de som van al die verschillende delen?

De SF90 Stradale is een andere Ferrari geworden. Volwassener, zo je wil. Dat hyperkinetische randje heeft plaatsgemaakt voor extra comfort en controle. De Ferrari toont zich ook een stuk socialer, want je schreeuwt niet langer de hele buurt wakker wanneer je door de binnenstad rijdt.

Het razendsnelle stuur voelt wat minder nerveus aan en dankzij de vierwielaandrijving vechten de achterwielen niet voortdurend om grip. De torque-vectoringfunctie van de elektromotoren zuigt de SF90 Stradale naar de apex, waardoor ook onderstuur volledig verdwenen lijkt. De bochtensnelheden zijn indrukwekkend, het gemak waarmee je over kronkelende landwegen knalt, is ronduit waanzinnig.

Maar speelt met de settings en het steigerende paard laat de teugels vieren. Rijplezier blijft koning, keizer en admiraal. Jammer dat de soundtrack niet langer voor wat extra peper zorgt. Onder het remmen voel je dat de SF90 Stradale een plug-inhybride aandrijflijn van bijna 300 kilogram torst. Maar aan stopkracht, uithouding of remgevoel geen gebrek. Ook niet op het circuit, waar vooral de banden hun handen vol hebben met de 1.000 trappelende volbloeden.

Wat houdt dat Assetto Fiorano-circuitpakket juist in?

Wie bereidt is om wat comfort in te leveren, moet de SF90 Stradale met Assetto Fiorano hebben. Die verliest wat geluidsisolatie en dus wat kilo’s, krijgt een agressievere gurneyflap op de variabele achterspoiller voor meer neerwaartse druk en draagt een hertekende motorkap met louvres die doen denken aan die van de F40. De actieve ophanging maakt ook plaats voor een passieve set-up met dempers uit aluminium en veren uit titanium.

Ongeveer de helft van de SF90 Stradales die tot dusver besteld zijn, zouden de Assetto Fiorano-specificatie dragen. Van die 50% zou de helft uitgevoerd zijn in de speciale striping die Ferrari voor dit circuitpakket ontwikkelde. Voor de goede orde: de SF90 blijft hoe dan ook straatlegaal.

Het AutoWereld-verdict?

De SF90 Stradale introdueert een heleboel elementen die we binnenkort gaan tegenkomen op de andere Ferrari-modellen. Denk maar aan de plug-inhybride aandrijving, aan de nieuwe versnellingsbak of aan het nieuwe multimediaconcept. En aan de designtaal, al zijn we er nog steeds niet uit of we dit eigenlijk een mooie supercar vinden.

De plug-inhybride aandrijflijn levert een andere Ferrari op, maar de Italiaanse sportwagenbouwer doet geen concessies op het vlak van prestaties, wegligging of rijplezier. Met de SF90 Stradale vindt Maranello opnieuw die gegeerde sweet spot die geweldige sportwagens tot meesterwerken maakt.